اصطلاحات بین المللی گمرک

برای انجام آسان تر فعالیت های گمرکی مانند ترخیص کالا باید با برخی از اصطلاحات رایج در گمرک های بین الملی آشنا باشید. در این قسمت از مقاله به بررسی معنی و مفهوم برخی از اصطلاحات رایج در گمرک های بین الملی خواهیم پرداخت:

    حقوق و عوارض بر حسب ارزش: حقوق و عوارضی است که بر اساس ارزش محاسبه می شود.
    ارزیابی حقوق و عوارض: تعیین میزان حقوق و عوارض قابل پرداخت.
    بازبینی مبتنی بر حسابرسی: اقداماتی است که به وسیله آن گمرک از طریق بررسی دفاتر، سوابق، سیستم های تجاری و داده های بازرگانی مربوط که اشخاص ذیربط در اختیار دارند، نسبت به دقت و صحت اظهارنامه ها متقاعد می شود.
    عهد نامه: تعهدی است به صورت قانونی که موجب آن شخص خود را در برابر گمرک به انجام یا خودداری از انجام عمل مشخص ملزم می کن

 

     
اظهارنامه بار: اطلاعاتی است که برای استفاده تجاری، قبل یا در زمان ورود یا خروج وسیله نقلیه ارائه می شود که حاوی مشخصات لازم برای گمرک در ارتباط با محموله وارد شده یا خارج شده از قلمرو گمرکی است.
      فهرست کالا بار: فهرستی است از کالا، شامل بار(محموله) که در یک وسیله نقلیه یا یک واحد نقلیه حمل می شود. این فهرست که شامل مشخصات تجاری کالا مانند: شماره های سند حمل، فرستنده ها، گیرنده ها، علائم و شماره ها، تعداد و نوع بسته ها، شرح و مقدار کالا است.
      گواهی مبدأ: سند ویژه ای است که مشخص کننده کالایی است. که در آن مقام یا سازمانی که اختیار صدور آن را دارد، صریحا ارتباط کالای موضوع این گواهی را به کشور خاصی که مبدأ کالا است، تصدیق می کند. این گواهی همچنین ممکن است شامل یک اظهارنامه به وسیله سازنده، تولید کننده، عرضه کننده، صادر کننده یا شخص ذی صلاح دیگری باشد.
      ترخیص: انجام تشریفات گمرکی لازم که اجازه می دهد کالا برای مصرف داخل وارد، صادر یا تحت رویه های گمرکی دیگر قرار گیرد.
      ترخیص برای مصرف داخلی( واردات قطعی): رویه گمرکی است که امکان می دهد، کالاها وارد شده در قلمرو گمرکی با پرداخت هرگونه حقوق و عوارض ورودی متعلقه و انجام تمام تشریفات گمرکی در گردش آزاد قرار گیرند.
     تقلب تجاری: ارتکاب هرگونه تخلف مغایر با مقررات قانونی یا آئین نامه ای که گمرک مسئول اعمال آن است به منظور:

          طفره یا سعی بر طفره رفتن از پرداخت حقوق یا عوارض یا مالیات ها در جا به جایی کالاهای تجاری یا…
          طفره یا سعی بر طفره رفتن از هرگونه ممنوعیت یا محدودیت های قابل اعمال نسبت به کالا های تجاری یا…
          گرفتن یا سعی بر گرفتن امتیازات تجاری غیرقانونی که به اصول رویه های رقابت مشروع تجاری لطمه می زند.

    ترخیص کار گمرکی: شخصی است که ترتیب ترخیص کالا را از گمرک می دهد و مستقیما به جای واز طرف شخص دیگری با گمرک در ارتباط است.
    اظهارنامه گمرکی: هرگونه اظهار یا عمل به هر شکل که مورد قبول یا تجویر گمرک باشد و اطلاعات یا جزئیات مورد نیاز گمرک را ارائه دهد.
    حقوق گمرکی: حقوقی است که طبق تعرفه گمرکی وضع شده و به کالا ها هنگام ورود یا خروج از قلمرو گمرکی تعلق می گیرد.
    تشریفات گمرکی: تمامی عملیاتی که باید توسط اشخاص مربوط و گمرک به منظور رعایت مقررات قانون گمرک اجرا شود.
    مرز گمرکی: مرز یه قلمرو گمرکی است.
    قانون گمرک: مقررات قانونی و آیین نامه ای مربوط به ورود⁦،صدور جا به جایی یا انبار کردن کالا است که اعمال و اجرای آن به طور خاص به گمرک محصول شده و هر نوع مقررات که گمرک طبق اختیارات قانونی خود تنظیم می کند
    تخلف گمرکی: هرگونه نقص یا مبادرت به نقص قانون گمرک است.
     اداره گمرک: واحد اداری گمرکی ذی صلاح برای انجام تشریفات گمرکی و اماکن یا سایر مناطقی است که برای این منظور به وسیله مقامات ذی صلاح تایید شده است.
    رویه گمرکی: نحوه عمل به کار گرفته شده به وسیله گمرک برای کالا های که تحت نظارت گمرک هستند.
    ترانزیت گمرکی: رویه گمرکی است که به موجب آن کالا ها تحت نظارت گمرک از یک اداره گمرک به اداره گمرک دیگری انتقال می یابند.
     اظهارکننده: هر شخصی که اظهارنامه گمرک را تنظیم می کند یا اظهارنامه به نام او تنظیم می شود.
     سپرده: وجوهی است که موقتاً پرداخت می شود. اسناد مالکیت، اسناد بی نام (اسناد در وجه حامل) و غیره که به عنوان وثیقه پرداخت حقوق، عوارض و سایر وجوهی که ممکن است به کالا تعلق بگیرد، سپرده می شود.
    مدرک مستند مبدأ: یک گواهی مبدأ، یک اظهارنامه تصدیق شده مبدأ یا یک اظهارنامه مبدأ.
     استرداد: مقدار حقوق و عوارض ورودی بازپرداخت شده به موجب رویه استرداد.
    سیستم دو مسیره(قرمز/سبز): یک سیستم ساده شده نظارت گمرکی است که به مسافران در هنگام ورود اجازه می دهد اظهارنامه گمرکی را به وسیله انتخاب بین دو مسیر ارائه دهنده مسیری که با علائم سبز مشخص می گردد، برای استفاده مسافران است که مقدار با ارزش کالاهای همراه آنان از میزان معافیت مجاز تجاوز نکند و مشمول ممنوعیت یا محدودیت ورود نباشند مسیر دیگر که با علائم قرمز مشخص شده برای سایر مسافرین است.
    سررسید: تاریخی است که پرداخت حقوق و عوارض فرا می رسد.
    حقوق و عوارض: حقوق و عوارض ورودی یا حقوق و عوارض صدوری.
    بررسی کالا:بازرس فیزیکی کالا توسط گمرک است ف برای اینکه گمرک نسبت به ماهیت، مبدأ، شرایط مقدار و ارزش کالا ها مطابق با جزئیاتی که در اظهارنامه کالا ذکر شده است، اطمینان حاصل یابد.
    حقوق و عوارض صدوری: حقوق گمرکی و کلیه حقوق و عوارض یا هزینه های دیگری است که به هنگام یا در ارتباط با صدور کالا ها وصول می شود، ولی شامل هزینه هایی که از لحاظ مقدار، محدود به هزینه تقریبی خدمات انجام شده، وصول شده توسط گمرک به نیابت از طرف مقام دیگر است، نمی گردد.
     صادرات: عمل خارج کردن کالا یا فراهم آوردن موجبات خروج کالا ها از قلمرو گمرکی.
    مبادلات مرزی: واردات و صادرات که به وسیله ساکنین منطقه مرزی بین دو منطقه مرزی مجاور انجام می شود.
    منطقه مرزی: منطقه ای از قلمرو گمرکی مجاور به مرز زمینی است که حدود آن در قوانین ملی تعیین شده و محدوده آن موجب تمایز مبادلات مرزی با سایر مبادلات می گردد.
    اظهارنامه کالا: اظهاری است به شکلی که گمرک مقرر می دارد، که به وسیله آن اشخاص ذی نفع رویه گمرکی را که باید در مورد کالا اعمال می شود تعیین و در آن مشخصاتی که گمرک اظهار آن ها دارای اجرای رویه گمرکی ضروری می داند، قید می کنند.
    حقوق و عوارض ورودی: حقوق گمرکی و سایر حقوق، مالیات ها یا عوارضی هستند که از واردات کالا ها یا در ارتباط با آن ها وصول می شوند، لیکن شامل هزینه هایی که از لحاظ مبلغ محدود به هزینه های تقریبی خدمات انجام شده که گمرک از طرف مقام ملی دیگری وصول می کند، نمی شوند.
     مجوز ورود یا صدور: مجوزی است که توسط یک مقام ذی صلاح برای واردات یا صادرات کالا های مشمول محدودیت صادر می شوند.
    واردات: عمل آوردن کالا یا فراهم آوردن موجبات ورود کالا به قلمرو گمرکی.
    وسایل نقلیه برای مصارف بازرگان: هر نوع کشتی، هاورکرافت ، هواپیما، وسیله نقلیه جاده ای یا وسایل چرخ دار روی راه آه، که برای حمل و نقل اشخاص در مقابل دریافت وجه یا حمل کالا برای مقاصد برای مقاصد بازرگان یا صنعتی با یا بدون دریافت کرایه حمل به کار می روند.
    پول شویی: فرایندی است که به وسیله آن منبع غیر قانونی عایدات از طریق معاملات مالی یا راه های دیگر که منجر به قانونی جلوه دادن آن  شود مخفی نگه داشته شود.
    بسته بندی: تمام اقلام و مواردی هستند که به همان صورتی که وارد می شوند، برای بسته بندی، چیدن و جدا کردن کالا ها استفاده شده یا می شوند، به جز موادی مانند پوشاک کاغذ، پشم شیشه، تراشه و غیره که به عنوان فله برای بسته بندی وارد می شوند. محفظه ها و بارچین ها نیز مشخص هستند.
    بخشودگی جزئی: عبارت است از بخشودگی از پرداخت قسمتی از کل مبلغ حقوق و عوارض ورودی که قابل پرداخت بوده، اگر کالا برای مصرف داخلی در تاریخی ترخیص می شد، تحت رویه ورود موقت قرار می گرفت.
    لوازم شخصی: تمام اقلامی (نو یا مستعمل) است که مسافر با ملاحظه شرایط سفر به طور معقول طی سفر برای استفاده شخصی به آن احتیاج دارد، ولی شامل کالاهایی که برای مقاصد بازرگانی وارد یا صادر شوند، نمی شود.
    حسابرسی بعد از ترخیص: یک اقدام پیوسته ای است برای بازبینی گمرک به منظور اطمینان از دقت و صحت اظهارنامه از طریق بررسی زمانی، سوابق، سیست ها تجاری و داده های بازرگانی نگهداری شده به وسیله اشخاص/شرکت ها که مستقیم یا غیر مستقیم در تجارت مشارکت دارند.
    مرسولات پستی: نامه ها و بسته های پستی به گونه ای که در قانون اتحادیه جهانی پست که در حال حاضر نافذ هستند، توسط ادارات پست یا برای خدمات پستی حمل می شوند.
    اظهار کالا به گمرک: عمل ارائه کالا به مقامات صلاحیت دار گمرکی، در محلی که برای تکمیل تشریفات گمرکی تعیین شده یا مورد قبول واقع شده است.
    ورود مجدد: وارد کردن کالا به قلمرو گمرکی است که بیشتر از آن قلمرو صادر شده است.
    ترخیص قطعی کالا: عملی است که گمرک به اشخاص ذی نفع اجازه می دهد تا کالا ی مشمول ترخیص را در اختیار خود بگیرند.
    معافیت از حقوق و عوارض ورودی: عبارت است از ترخیص کالا برای مصرف داخلی، بدون پرداخت حقوق و عوارض ورودی، صرف نظر از طبقه بندی عادی تعرفه یا تعهدات معمولی، مشروط بر اینکه در شرایطی خاص و برای منظور های خاصی وارد شده باشند.
    بخشودگی از حقوق و عوارض ورودی: چشم پوشی از پرداخت تمام یا قسمتی از حقوق و عوارض ورودی در مواردی که پرداخت صورت نگرفته باشد.
    نمونه ها: کالاهایی که نمونه یک گروه خاص از کالاهایی هستند که قبلا تولید شده، یا نمونه هایی از کالاهایی هستند که تولید آن ها مورد نظر است. این واژه کالاهای یکسانی را که توسط فرد معینی وارد، یا به نام یک گیرنده واحد ارسال شده و به مقداری باشد که به طور کلی در عرف بازرگانی محسوب نمی شوند، شامل نمی گردد.
    نمونه ها بی بهای بازرگانی: کالاهایی هستند که از لحاظ گمرک ارزش نا چیزی دارند و قرار است صرفا برای سفارش کالا از همان نوعی که به صورت نمونه هستند، استفاده شوند.
     تضمین: تضمین عبارت است از هر آنچه رضایت گمرک را مبنی بر اینکه تعهد به گمرک اجرا خواهد شد، تامین کند. تضمین وقتی عمومی است که انجام تعهدات ناشی از فراهم آوردن چندین عملیات را فراهم آورد.
    قاچاق: تخلف گمرکی شامل جا به جایی کالا در یک مرز گمرکی به روش مخفیانه و به منظور فرار از نظارت گمرکی است.
    ورود موقت: روش گمرکی است که به موجب آن می توان کالا های خاصی را با معافیت از پرداخت تمام یا قسمتی از حقوق و عوارض ورودی به طور مشروط وارد یک قلمرو گمرکی کرد. چنین کالا هایی باید برای منظور خاصی وارد شده و برای صادرات مجدد در یک دوره خاص و بدون انجام هر گونه تغییری به جز استهلاک طبیعی که به خاطر استفاده انجام شده از آن ها است.
    سند تضمینی: سند ملی گمرکی است که اجازه انتقال کالا ها را به صورت ترانزیت گمرکی بدون پرداخت قبلی حقوق و عوارض ورودی می دهد. این سند عموما حاوی جزئیات لازم برای حقوق و عوارض ورودی بر حسب مورد بوده و یک تعهد متکی به تضمین، برای ارائه کالا در اداره گمرک مقصد همراه با مهر و موم دست نخورده گمرک است.
     نحوه محاسبات حقوق و عوارض:

    C: cost بهای صادراتی

    I: Insuranceبیمه باربری

    F: Freightکرایه حمل

    X: سایر هزینه ها

    ضریب کل بار: فهرستی است که در آن مشخصات هر بار شامل:
          شماره بارنامه
          نوع بسته بندی، ابعاد بسته ها
          علائم و شماره ها
          تعداد
          وزن با ظرف
          نوع کالا به طور اجمال طبق بارنامه
          محل بارگیری
          محل نگهداری در وسیله حمل
          محل تخلیه

    رویه گمرکی: عناوینی است که به تقسیمات واردات، صادرات و ترانزیت کالا نسبت داده شده است:
          واردات قطعی (ورود برای مصرف در داخل)
          واردات موقت:
              برای نمایشگاه
              برای تعمیر یا تکمیل و فرآوری
              وسایل کار پیمانکاران (خارجی)
              ماشین آلات و دستگاه ه و لوازم برای مصارف فنی، آزمایشگاهی، آموزشی، پژوهشی
              وسایل نقلیه
              ظروف حمل و نقل (مانند: کانتینر ها)
              سایر موارد طبق قانون گمرک
          صدور مجوز ( مرجوعی)
          ترانزیت
              ترانزیت
              ترانزیت بین المللی
              ترانزیت خارجی
              ترانزیت داخلی
              ترانزیت به داخل
              ترانزیت به خارج
              صادرات قطعی
          صدور موقت
          برای نمایشگاه
          وجود مجدد ( برگشتن)
          کابوتاژ
          انتقال

    در کشور ایران عمده حقوق و عوارض ورودی دریافتی به شرح زیر است:     

      تامین یک نیاز کاملا فوری و موجه
              حقوق گمرکی
              سود بازرگانی
              شبه تعرفه ها
              مالیت بر ارزش افزوده

 محموله های فوری: کالاهایی است که ترخیص سریع آن ها به عنوان یک امر دارای اولویت به واسطه موارد زیر ضروری است:  ماهیت آن ها